“Waarom? Hoe? En dan?”

Vanaf 1 maart tot 1 april ben ik op Twitter actief met het initiatief ‘Een maand niet negatief’. De hele maand post ik blogjes en linkjes om mensen te helpen wat bewuster om te gaan met hun emoties. Niet omdat emoties slecht zijn, maar omdat ze ons vaak onnodige ellende bezorgen.

Het begint allemaal met een minder reactieve houding ten opzichte van onze omgeving. Laat ik dat wat helderder voor je maken.

Met ‘niet negatief reageren’ bedoel ik ‘Niet handelen uit frustratie, boosheid, superioriteitsgevoel of een vergelijkbare emotie, om iemand anders doelbewust te kleineren, beschadigen of anderszins te raken’.

Klinkt heel formeel, dus ik zal het wat concreter maken.

Geen kutreacties op twitter bijvoorbeeld.

Geen Gelijkhebberitis.

Geen beledigd of gepikeerd of ander kinderachtig gedrag, on- én offline.

Niet meteen compleet uit je plaat gaan als iemand je snijdt op straat, of voordringt bij de bakker (altijd dezelfde types, natuurlijk!).

Even wachten voor je besluit een ander doormidden te zagen.

Eerst even rustig nadenken.

Eerst even voelen.

Even pauze.


Het grote voordeel van pauzeren.

We hebben de hele dag door gedachten. Vaak totaal onzinnige en irrelevante, maar ook heel regelmatig zeer veroordelende of benauwende, agressieve of angstige.

Als je zomaar alles gelooft wat er in je hoofd voorbij komt, ben je volledig overgeleverd aan die mentale willekeur. Dan reageer je impulsief en primitief, vaak boos en vanuit de verdediging. Maar als je de inhoud van je gedachten met een korreltje zout neemt (en dat mag!), mis je de persoonlijke connectie, de lijm van het ego, en hoef je er ook niet meer automatisch op te reageren.

Je kunt je gedachten dan laten voor wat ze zijn, en zo ontstaat er ruimte om ze te onderzoeken. Dat is goud waard, want dankzij die aandacht verval je veel minder snel in destructief gedrag ten opzichte van anderen en jezelf.

Je wordt niet meer zomaar pissig, en verliest je niet keer op keer gedachteloos in de aandrang om vernietigend je gelijk te halen.

Simpelweg omdat je in de gaten hebt wat er met je gebeurt.

‘Het is maar een gedachte. So fucking what?’

Je gunt jezelf ruimte om bijvoorbeeld even af te koelen, even los te laten.

Dat ontzenuwt het permanente ‘Ik vs De Rest Van De Wereld’-gedoe.

En dat is uitermate gezond.

Als je de spontane gedachten leert kennen die ontstaan als reactie op het gedrag van anderen, hoef je niet meer per se negatief uit de hoek te komen. Omdat je steeds beter snapt dat ze automatisch in je opborrelen, dat ze aangeleerd zijn, en dus eigenlijk heel weinig over jou zeggen.

Neutraal je gedachten observeren maakt ze onschadelijk. Dus als je even wacht met reageren en minder waarde hecht aan wat je denkt, zul je zien dat je veel minder snel de neiging hebt om je gelijk te halen. Je kúnt dat dan nog steeds doen, maar nu als bewuste keuze en niet die ondoordachte, woeste gewoonte die vooral een diep verlangen van je gekwetste ego is.

Als je je prille gedachten (die altijd gepaard gaan met een zekere energie of onrust in je lijf) eerst even onderzoekt, is de kans groot dat ze je niet meer zomaar grijpen en stimuleren je zelfbeheersing te verliezen.


‘Ja maar.. is dat niet slap?!’

Misschien vind je dit doodeng. Of belachelijk. Misschien krijg je direct visioenen van iemand die over zich heen laat walsen, en zich als een soort lappenpop alle kanten op laat sturen. Maar dat is niet wat ik bedoel.

Als je niet negatief reageert, kun je namelijk nog steeds prima je grenzen aangeven of je onvrede laten merken, alleen zónder de destructieve instelling die je — vooral op social media — zo ontzettend vaak ziet.

Voor jezelf opkomen hoeft niet gepaard te gaan met gloeiende haat, zuur cynisme of verpletterend sarcasme. Uithalen naar een ander om je eventjes goed te voelen is typisch korte termijnwerk, voelt misschien tijdelijk even lekker, maar maakt je leven uiteindelijk veel ellendiger.

Niet negatief reageren is geen kwestie van lafheid of krachteloosheid, maar zorgt er juist voor dat je de macht volledig bij jezelf houdt. Door je niet meer uit je tent te laten lokken of te gaan zitten wachten op de excuses van een ander, ben je veel minder afhankelijk, veel autonomer.

Veel sterker.

Bovendien (en dat is een persoonlijk mening) is niet negatief reageren vooral een stuk chiquer dan continu ruzie maken. Het draait allemaal om zelfbeheersing en de eer aan jezelf houden, en dat zijn in mijn ogen extreem waardevolle en volwassen kwaliteiten.

Maar misschien denk jij daar anders over. En dat vind ik natuurlijk prima.


‘Is het net zoiets als ‘positief denken’?’

Nee. Zo zie ik het niet. ‘Positief denken’ is proberen alleen maar gezellige en opbouwende gedachten te hebben, en in mijn ervaring is dat onmogelijk.

Wat ik voor me zie, niet negatief reageren, is juist wél heel goed te doen. Het komt namelijk neer op een soort bewust veto over wat je denkt (dus meteen erna, als de gedachte is ontstaan), en gaat niet over wat je graag zou wíllen denken (wat zou impliceren dat je zelf je gedachten kiest: niet waar).

Voorbeeld:

Er komt een negatieve gedachte in je op, je vóelt meteen de spanning in je lijf, maar besluit daar niks mee te doen. Niet boos reageren, niet venijnig subtweeten, niet je gelijk proberen te halen. Je probeert de spanning niet te verlichten door een felle uithaal, maar laat ‘m gewoon met rust.

De natuurlijke manier om van een kutgevoel af te komen.

Gewoon niks doen.

Niet negatief reageren betekent vanuit een ruime nieuwsgierigheid je impulsen en aannames in de gaten houden, en direct als ze ontstaan losjes evalueren, nog vóór je actie onderneemt. Dus niet meer automatisch uithalen als antwoord op je onprettige gevoel van boosheid of frustratie.

Het betekent met volledige aandacht pauzeren zodra je boosheid voelt opkomen, zodra er irritatie ontstaat, of wanneer er ideeën over Jouw Grote Gelijk verschijnen. Bewust bij dat eerste gevoel van ongemak blijven, zodat je kunt zien dat het ook weer verdwijnt — en dat gaat steeds makkelijker.

Het betekent heldere waakzaamheid, het observeren van die eerste emoties en ideeën, op het moment dat ze je nog niet overweldigd of verteerd hebben. Het grote voordeel is dat het op dat moment nog veel eenvoudiger is ze weer van je af te schudden.

Niet negatief reageren betekent in de praktijk vaak neutraal reageren.

Of zelfs níet reageren.

Omdat je begrijpt dat je de keuze hebt om de strijd aan te gaan (voor de zóveelste keer), of de gelegenheid gewoon kunt laten passeren.

Omdat je diep van binnen misschien nog steeds vindt dat je gelijk hebt, maar het je niet meer zoveel boeit om dat continu te bevechten.

Omdat zelfs de discussies die je ‘wint’, je meestal achterlaten met een dubieus, leeg gevoel.

Niet reageren houdt het clean. En overzichtelijk.

Dat is zó belachelijk veel relaxter.


Hoe ik het ga doen.

We denken allerlei dingen over de wereld, vinden dingen ván de wereld, en hebben eindeloos veel strakke ideeën over hoe die wereld ons eigenlijk zou moeten behandelen (en daarin worden we behoorlijk vaak teleurgesteld).

Die gedachten komen en gaan de hele dag door, en we laten ons er vaak willoos door leiden. En juist dat zorgt voor extreem veel problemen.

Door je niet bewust te zijn van wat je denkt maar je er klakkeloos door te laten sturen, hebben we niet alleen veel meer ruzie en strijd dan volgens mij nodig is, maar ontstaan ook enorm veel conflicten die moeilijk zijn op te lossen omdat we er zoveel negatieve energie in geïnvesteerd hebben.

Je kent het vast wel: zó boos of gefrustreerd zijn dat je letterlijk een paar uur nodig hebt om het weer uit je systeem te krijgen en stoom af te blazen. Die bubbel van onredelijke woestheid kan dan alles wat je doet en zegt beïnvloeden — en meestal niet met een positieve uitkomst.

Hoe onbewuster je bent van wat zich binnenin je afspeelt, des te sneller je geneigd bent je mee te laten slepen door je emoties (en emoties zijn heel vaak absoluut geen gezonde indicatie van wat goed voor je is).

Hoe minder je vertrouwd bent met je specifieke vooroordelen, je persoonlijke triggers (want die zijn voor iedereen weer een beetje anders), en je diep gekleurde meningen over alles en iedereen, hoe gevoeliger en primitiever je reageert op gedrag van anderen.

En op dat punt kun je dus ingrijpen.

Door gebruik te maken van je alarmsysteem voor emoties.

Door alert en aandachtig en écht aanwezig te blijven, herken je je aannames en ideeën over hoe anderen zich zogenaamd zouden moeten gedragen ruim op tijd. Dus vóór ze een springplank worden naar woede, frustratie, angst of de neiging ten koste van alles je zin te krijgen.

Onderzoek het gevoel.

Bekijk de aanname.

Sta er bewust bij stil.

Loop er een rondje omheen, en laat de koele wind van onpartijdige, afstandelijke nuchterheid er even overheen waaien.

En dat haalt meestal al meteen de noodzaak weg om erop in te gaan.

*POEF*

Probleem weg, vóór het ontstond.

Ennnn weer ontspannen verder met m’n leven.


En het resultaat?

Niet negatief reageren heeft een opmerkelijk ontzenuwend en relativerend effect op je emotionele beleving. In mijn geval: omdat ik mezelf erg goed ken en wéét dat ik altijd de neiging had om me steeds aangesproken te voelen en daarop fel te reageren, kan ik nu ook heel goed nagaan wat een beetje aandacht voor die impulsen met me doet.

En het verschil is enorm.

Ik loop veel minder rond met woede, omdat ik de boosheid díe ik voel opkomen rustig laat verdampen, en niet de kans geef ongebreideld op te schalen naar alarmfase rood. Ik voed het niet meer met mijn eigen gelijk, ook omdat ik mijn eigen gelijk niet meer zo heel belangrijk vind.

Ik voel me rustiger, sterker, en minder opgefokt. Het idee dat de hele wereld het op je gemunt heeft (zo heb ik het heel vaak gezien), maakt echt enorm onrustig. Weten dat ik me niet continu hoef te verdedigen, dat de meeste ervaringen geen negatieve opvolging nodig hebben, voelt extreem prettig.

Ik krijg vanzelf meer begrip voor anderen, omdat ik niet meer steeds vanuit mijn benauwde meningen leef, maar ruimte laat aan de ideeën van anderen.

Ik houd tijd over. En veel ook. Minder oorlog en betweterige conversaties en discussies betekent méér quality time om opbouwende dingen te doen (en dat komt goed uit, want ik heb nogal wat mooie schrijfplannen).

Meekijken hoe het verder gaat?

Vanaf 1 maart vertel ik elke dag in een soort miniblog hoe het bevalt, wat ik ervan leer, wat de valkuilen zijn, en hoe mijn omgeving erop reageert. De hashtag die ik zal gebruiken is, je verwacht het niet, #NietNegatief.

Misschien ben ik er na een week al helemaal klaar mee, of misschien houd ik het niet vol. Misschien zorgt het voor zóveel negatieve reacties dat ik de handdoek in de ring gooi.

Maar ik denk eerlijk gezegd dat het juist een prachtige rit wordt.

Stukje meerijden?

Volg me op via www.twitter.com/nietnegatief of mijn reguliere twitteraccount www.twitter.com/marnixamsterdam.

We faxen!