De afgelopen jaren heb ik veel gewerkt met mensen die van hun spirituele wolk zijn gedonderd.

Het is een bekend fenomeen, waarbij intensief innerlijk zoeken leidt tot tijdelijke bevrijding, om vervolgens weer om te klappen naar wanhoop en vertwijfeling.

Vaak gaat het zoeken daarna weer door, tót het volgende moment van opluchting dat niet beklijft en denkbeeldige gaten slaat in het zelfbeeld van de zoeker.

En zo begint het spel weer opnieuw, zoeken-vinden-verliezen, totdat er sprake is van uitputting of intense desillusie.

Daar heb ik het over, die situatie.

De affiniteit met deze Slachtoffers van Spiritualiteit komt uiteraard door mijn eigen ervaringen.

Op mijn 11e las ik mijn eerste zelfhulpboeken (Wayne Dyer en Louise L. Hay), en die interesse (of obsessie) is nooit meer weggegaan.

Tussen het eindeloze zoeken naar verlichting door dronk ik vooral veel alcohol en rookte ik kilo’s wiet, dus je zou kunnen zeggen dat ik altijd bezig ben geweest met oplossingen voor menselijk lijden.

Spiritualiteit (wat natuurlijk een enorm containerbegrip is) leent zich daar bij uitstek voor.

Het is vaag genoeg om mysterieus en spannend te zijn, maar ook praktisch genoeg om zich in allerlei hippe rituelen te hullen.

Het leent zich uitstekend voor fantasieën over grootsheid en bijzonderheid.

Het spreekt royaal over bevrijding en eeuwige bliss (en wie wil dat nou niet?), en belooft net zo makkelijk eenheid en totale overgave.

Bovendien kun je het écht grondige en diepgaande zoeken vervangen door de juiste kleding, een retreatbezoekje aan het juiste eiland, of het lidmaatschap van een bepaalde yogaschool.

Spiritualiteit is vooral het perfecte vehikel voor ontkenning.

Ontkenning van onze doodgewone menselijke kanten, ontkenning van de verwarring en onrust die we voelen, en ontkenning van onze grenzeloze onzeker- en onwetendheid.

De beloftes van transcendentie en onvoorwaardelijke vrijheid smaken heerlijk zoet voor dorstige, dolende zielen.

Wat nou als je altijd eenheid kunt ervaren, zou je dan niet eindelijk verlost zijn van zelfkritiek, kutgewoontes, zieke oude patronen, twijfel, pijn, en de enorme angst dat iemand waarvan je houdt je in de steek laat?

Het is zó verleidelijk om dit specifieke pad te volgen, en de droom van goddelijke perfectie en immuniteit voor aardse problemen na te jagen.

En dankzij de kleine klompjes goud die je af en toe vindt, blijft het aantrekkelijk, ook al ontken je eigenlijk een groot deel van het wonderlijke wezen dat we zijn.

Tot de dag dat alles in elkaar klapt en al je unieke verworvenheden en inzichten lijken te zijn opgelost.

De dag dat je het niet meer kunt opbrengen om verder te gaan zoeken.

Die dag ben ik er voor je.

—

(Foto door @pmalleret, voor Unsplash)